16 de dec. de 2014

O TIZÓN DO NADAL

Segundo a tradición os celtas tiñan por costume acender unha candea o día do solsticio de inverno. O lume tiña que arder durante medio día seguido para traer boa sorte á casa. Desa costume xurdiu unha das tradicións máis arraigadas en Galicia, o chamado lume novo. Acendíase na lareira un tronco, podendo ser de Carballo, Este lume, denominado noutros lugares o “tizón”, o “cepo” ou “cachopo” ven representar a calor do fogar en contraposición co frío do exterior. Vivente Risco defíneo así “É un cañoto grande dun árbore, que nas montanas do leste da provincia de Lugo, en moitos sitios da de Pontevedra, e noutras terras, botan ó lume na noite do 24 de Nadal, e deixan queimar deica a mitá, e o que queda gárdano para cando hai treboada; entón, bótano de novo a arder na lareira, para arreder o pedrazo e os raios. Nalgús lados, semella que aproveitan a borralla para botaren nos eidos, o cual sí que é un verdadeiro rito fertilizante de maxia agraria. Mais tamén tén relación coa presencia das ánimas da familia na noite de Nadal, arredor do lume. O tizón de Nadal é rito coñecido e usado en toda Europa, e faise tamén en moitas partes de Hespaña. En Cataluña vén ser o que chaman 'tió', no que baten os nenos da casa para que lles bote dulces, que os pais lle meten dentro. A súa orixe recúa con seguranza deica os tempos mais vellos” 




Vicente Risco: "Etnografía: cultura espritual", en Historia de Galiza, dirixida por Ramón Otero Pedrayo. Editorial Nós, Buenos Aires 1962 (Reed. Akal, Madrid 1979); vol. I, 255-777.

Ningún comentario:

Publicar un comentario